Oι λύσεις για το Χρέος

  

 

Το θέμα του χρέους συνεχίζει να αποτελεί το ζέον θέμα του ελληνικού προγράμματος. Στην τελευταία συμφωνία υπάρχει κάτι παραπάνω από μια ρηματική ανακοίνωση περί ανάγκης επίτευξης της βιωσιμότητας του χρέους. Η συζήτηση όμως δεν έχει ξεκινήσει. Τουναντίον αναμένεται να εππιβαρυνθεί ακόμα περισσότερο το συνολικό χρέος μια και στην τελευταία συμφωνία προβλέπεται μια επιπλέον επιβάρυνση 80-85 δις. ευρώ.

Την αναδιάρθωση δυσκολεύουν εσωτερικοί αλλά και διεθνείς παράγοντες. Συγκεκριμένα στο εσωτερικό ο αποπληθωρισμός, η ύφεση της ελληνικής οικονομίας και  ο δημόσιος χαρακτήρας του  μεγαλύτερου μέρους του χρέους  δημιουργούν ουσιαστικά προσκόμματα την οποιαδήποτε αναδιάρθωση. Στις διεθνείς αγορές αναμένεται μια αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων και ιδιαίτερα των ευρωπαικών που φαίνεται να μειώνουν την επιθυμία διακράτησης και αγοράς των ελληνικών ομολόγων.

Βιώσαμε  δύο  αναδιαρθρώσεις του ελληνικού χρέους κατά το 2012. Για τα αποτελέσματα αυτών των αναδιαρθρώσεων έχουν γίνει πολλές αναφορές. Ας μείνουμε όμως σε τρία αποτελέσματα. Το συνολικό μέσο επιτόκιο του χρέους ανέρχεται στα 2,5% με μέση περίοδο αποπληρωμής τα 16 χρόνια και η καθαρή παρούσα αξία να είναι περίπου ίση με την ονομαστική αξία του χρέους. Αυτές οι διαπιστώσεις οριοθετούν και τις προοπτικές αναδιάρθρωσης του χρέους. Στα παραπάνω πρέπει να προστεθούν και οι προβλέψεις για την ελληνική οικονομία.

Πρόταση 1^η : Bιωσιμότητα χρέους μέσω ανάπτυξης[i]. Δεδομένου ότι το συνολικό επιτόκιο του χρέους  ανέρχεται στο 2,5% και ο ρυθμός (απο)πληθωρισμού αναμένεται να κινηθεί μεταξύ -2% έως +2 % τότε απαιτείται ένα ρυθμός ανάπτυξης μεγαλύτερος του 0,5 έως 4,5% για να είναι βιώσιμο το χρέος.  Αρα το ερώτημα είναι κατά το πόσο μπορούν να επιτευχθούν οι παραπάνω ρυθμοί ανάπτυξης.

Πρόταση 2^η : Bιωσιμότητα μέσω αναδιάρθρωσης. Η καθαρή παρούσα αξία του χρέους είναι περίπου ίση με την ονομαστική. Πώς μεταφράζεται αυτό;  Η διαπίστωση αυτή μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν πολλοί βαθμοί ελευθερίας για αναδιάρθρωση του χρέους. Δηλαδή μπορεί να επέλθουν αλλαγές στο επιτόκιο, στον χρόνο, στην περίοδο χάριτος αλλά και με ονομαστική περικοπή χωρίς να επέλθουν ζημιές στους κατόχους των ελληνικών ομολόγων.

 

---

[i] Αν i το μέσο επιτόκιο του χρέους, r ο ρυθμός ανάπτυξης και π ο πληθωρισμός τότε η βιωσιμότητα του χρέους εξασφαλίζεται από την ισότητα r=i+π