Banco Espirito Santo και η μετά μνημόνιο εποχή

Αποτελεί κοινό τόπο στην οικονομική ειδησιογραφία  ότι οι αγορές ομολόγων βρίσκονται σε μια πολύ καλή εποχή.  Ιδιαίτερα καλή εποχή είναι για τα ευρωπαικά ομόλογα.  Ας σκεφτεί κανείς ότι οι αποδόσεις που ζητούν οι αγορές από τα πορτογαλικά ομόλογα είναι ίσες με τις αποδόσεις των ομολόγων της Ν. Ζηλανδίας μιας χώρας όπου η μακροοικονομική εικόνα είναι εξαιρετική  και επιπλέον δεν επλήγει από την κρίση. Τα παραπάνω αποτελούν την καλή είδηση. Η κακή είδηση βρίσκεται σε κάποιες  διαπιστώσεις και προβλέψεις ότι αυτή η περίοδος χάριτος είναι πολύ πιθανό να φθάσει σε ένα απρόσμενο τέλος πολύ σύντομα (βλέπε μεταξύ άλλων R. Shiller ‘Booming until it Hurts?’  project-syndicate.org). Τότε βέβαια όλοι θα ανακαλύψουμε τους λόγους που έπρεπε η αγορά των ομολόγων να διορθωθεί κ.λπ.. κ.λ.π  ωστόσο αυτή η διόρθωση, για άλλους κρίση, της αγοράς ομολόγων θα πλήξει για άλλη μια φορά δυσανάλογα τις χώρες που αποτελούν τον ασθενή κρίκο του συστήματος.

Τα τελευταία γεγονότα με την Banco Espirito Santo  δείχνουν πόσο ευμετάβλητη είναι η ισορροπία στην αγορά ομολόγων και πόσο γρήγορα μπορούν να αλλάξουν οι συνθήκες με τις οποίες δανείζεται μια προβληματική οικονομία. Βέβαια  για καλή μας τύχη  όλη αυτή η συζήτηση γίνεται την εποχή που τα μνημόνια τελειώνουν για την ελληνική οικονομία και μπορούμε με αυτό τον τρόπο να προβληματιστούμε για την μετά μνημόνιο εποχή. Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι   μετά τον προσεχή Δεκέμβριο η ελληνική οικονομία θα κληθεί να χρηματοδοτήσει τις ανάγκες μόνη της. Από την άλλη μεριά η συνολική της εικόνα (χρέος /ΑΕΠ, Εξαγωγές, ΑΕΠ) δεν θα έχει μεταβληθεί δραματικά άρα θα συνεχίσει να αποτελεί τον ασθενή κρίκο. Αμέσως λοιπόν μετά την λήξη των πανηγυριών για την έξοδο από το μνημόνιο μήπως θα έπρεπε να προετοιμαστεί σε συνεργασία με τους ευρωπαίους εταίρους η λειτουργία κάποιας προληπτικής γραμμής χρηματοδότησης που θα εγγυάται την συνέχιση της εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους; Mήπως στην συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους συμπεριληφθεί και η εποπτεία της πορείας των νέων ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ έτσι ώστε να αποφευχθεί ένα άλλο 2010;  Aς σημειωθεί ότι οι εξ’ ορισμού  λιγότερο έξυπνοι από εμάς πορτογάλοι και ιρλανδοί εξήλθαν από τα μνημόνια  έχοντας ήδη  ενεργοποιήσει  ένα πρόγραμμα συνεχιζόμενης εποπτείας και λειτουργίας μιας γραμμής χρηματοδότησης για την κάλυψη έκτακτων αναγκών που μπορεί να προκύψουν στην διαδικασία κάλυψης του δανειακού της προγράμματος.  Διάλεξαν μία από τις διαθέσιμες επιλογές προληπτικής γραμμής χρηματοδότησης (Precautionary Conditioned Credit Line (PCCL) και  Enhanced Conditions Credit Line (ECCL)). Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει μια οικονομική εποπτεία ιδιαίτερα στα δημοσιονομικά παράλληλα όμως διατίθεται και μια ασφαλής γραμμή χρηματοδότησης για την περίπτωση που η εν λόγω χώρα αντιμετωπίσει δυσκολίες χρηματοδότησης των δανείων της  ή/και αντιμετωπίσει εκτεταμένα τραπεζικά προβλήματα. H ικανοποίηση μιας σειράς απαιτήσεων και οι μακροοικονομικές εκτιμήσεις  κρίνουν αν μια χώρα θα υπαχθεί στην πρώτη ή στην δεύτερη περίπτωση. Η δεύτερη περίπτωση ΕCCL σημαίνει ένα καθεστώς αρκετά πιο  αυξημένης σε χρονική διάρκεια και ένταση εποπτείας σε σχέση με την δεύτερη. Ας σημειωθεί ότι στις διαθέσιμες επιλογές γι αυτούς που δεν σχεδιάζουν σωστά το μέλλον είναι και μια τρίτη επιλογή αυτή του τρίτου μνημονίου.