Η Απλή Αριθμητική του Χρέους

Η διαχείριση του χρέους είναι μια εξαιρετική περίπλοκη διαδικασία που χρειάζεται εξειδικευμένες γνώσεις για να μπορέσει κανείς να αντιληφθεί τα στοιχειώδη. Από κάποιο σημείο και πέρα η συζήτηση αυτή αφορά τους ειδικούς. Αυτό το οποίο έχει σημασία είναι η απλή αριθμητική του χρέους. Δηλαδή αν μπορεί το αναδιαρθρωμένο χρέος να εξυπηρετείται από την οικονομία. Δυστυχώς αυτή η απλή λογική δεν ίσχυσε με τις προηγούμενες αναδιαρθρώσεις και τώρα αντιμετωπίζουμε με τρόπο την πληρωμή των τοκοχρεωλυσίων του 2019,20,21 κ.λ.π.

Παραγνωρίστηκε ηθελημένα το γεγονός ότι  όλες αυτές οι περίπλοκες διαδικασίες καταλήγουν σε μια πολύ απλή αριθμητική που θα πρέπει να προσδιορίζει ξεκάθαρα το ποσό που μπορεί να πληρώνει μια κοινωνία, μια οικονομία κατά την εξυπηρέτηση του χρέους. Ακόμα και αν αυτό δεν είναι γνωστό τότε μπορεί κάποιος να εξετάσει ποια είναι η επιβάρυνση που δέχονται άλλες οικονομίες. Σ’ αυτές που το χρέος είναι βιώσιμο και μπορούν και αναχρηματοδοτούν το χρέος με πολύ μικρό κόστος (spreads).

Στην επικείμενη αναδιάρθρωση  το πλαίσιο τέθηκε από το  Eurogroup του Μαΐου 2016. Δεν  θα μείνω στην περιγραφή των μέτρων που προτείνονται  γιατί νομίζω ότι δεν μπορούν να σταθούν σε κριτική θα μείνω στο γεγονός ότι προσδιορίζεται το βιώσιμο ποσοστό εξυπηρέτησης του χρέους  ως προς το ποσοστό του ΑΕΠ σε 15%.   Αν υποθέσουμε ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα κυμανθεί από 180-200 δις τα επόμενα χρόνια τότε το 15% του ΑΕΠ ανέρχεται στα 27-30δις. Δηλαδή όσα χρειάζεται ο προϋπολογισμός για την πληρωμή των μισθών ή 4-5 φορές μεγαλύτερο από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.

Beckmann 1926, The Bark

Το ερώτημα είναι πώς προέκυψε αυτό το ποσοστό;  To Eurogroup παρουσίασε έναν πίνακα με 28 χώρες για τα έτη 2015,16,17 όπου ο μέσος όρος εξυπηρέτησης του χρέους ανήρχετο σε 15%. Σ αυτόν τον πίνακα όμως εμπεριέχονται και οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία όπου το μεγαλύτερο μέρος του χρέους τους είναι εσωτερικό και το συντριπτικά μεγαλύτερο σε εγχώριο νόμισμα καθώς επίσης και η Ιταλία με την Πορτογαλία που αποτελούν την διακεκαυμένη ζώνη της ΟΝΕ. Αν εξαιρεθούν λοιπόν αυτές οι χώρες και ο υπολογισμός του μέσου όρου γίνει στις υπόλοιπες 24 χώρες κράτη μέλη του ΟΟΣΑ τα τότε ο μέσος όρος κινείται από 5-6,5%.   

Για άλλη μια φορά αποδεχτήκαμε το τελικό αποτέλεσμα της επικείμενης αναδιάρθρωσης του χρέους αδιαμαρτύρητα. Φοβάμαι ότι για άλλη μια φορά θα πανηγυρίζουμε και παράλληλα θα  δεχθούμε  μια σειρά νέων δημοσιονομικών μέτρων τα οποία θα τα ονομάζομαι μεταρρυθμίσεις. Μετά όμως από 6 μήνες θα ξανασυζητάμε μια νέα αναδιάρθρωση διότι πολύ απλά το 15% δεν θα μπορούμε να εξυπηρετούμε.