Συνέπειες και Επιπτώσεις από την Επαναδιαπραγμάτευση του Χρέους

Η χρεοκοπία ή η αναδιάρθρωση του χρέους είναι κάτι που δεν σχετίζεται με ανεπτυγμένες οικονομίες μια και έχουν περάσει περισσότερο από 40 χρόνια από τότε που χρεοκόπησε οικονομία ‘δυτικού’ τύπου. Προβλήματα που συνδέονται  με την αξιοπιστία και το αξιόχρεο της οικονομίας αλλά και τα αποτελέσματα στο βιοτικό επίπεδο απομάκρυναν αυτή την λύση από τις ανεπτυγμένες οικονομίες. Βέβαια η συζήτηση για την αναδιάρθρωση των ελληνικών ομολόγων κορυφώνεται τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Οσο και αν  τελικά οι αγορές είναι εκείνες που θα  αποφασίσουν  τι θα γίνει   πιστεύω ότι οφείλουμε να εξαντλήσουμε τα ανάλογα μέτρα πολιτικής  προκειμένου  να αποφευχθεί. Και αυτό διότι μέχρι σήμερα και σχεδόν ένα χρόνο από την εφαρμογή του μνημονίου  η ελληνική οικονομία δεν έχει παρουσιάσει κάποια σοβαρά επιτεύγματα στον τομέα των μεταρρυθμίσεων και της δημοσιονομικής σταθεροποίησης. Ετσι η αναδιάρθρωση του χρέους, σε συνεννόηση ή όχι με τους δανειστές μας, δεν μπορεί να λειτουργήσει σαν εγγύηση ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα δεν θα επαναληφθεί και δεν θα ξεκινήσει έτσι ένας φαύλος κύκλος αναδιαρθρώσεων του ελληνικού χρέους. Από την άλλη μεριά το ελληνικό τραπεζικό σύστημα συνεχίζει να αποτελεί τον μεγάλο ασθενή της ελληνικής οικονομίας και τον μόνιμο κρατικοδίαιτο εταίρο. Εχοντας  στην κατοχή του ομόλογα τα οποία ανέρχονται στα 60 δις ευρώ και με την ασθενή κεφαλαιουχική του βάση είναι σίγουρο ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας υποχρεωτικής ανακεφαλαιοποίησης και αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου. Παρόλο που μέχρι σήμερα  δεν έχουμε μια πραγματική εικόνα των τραπεζών η οποία να προέρχεται  από την πραγματοποίηση πραγματικών τέστ αντοχής, ενσωματώνοντας τις επισφάλειες και τις χρηματοπιστωτικές εξελίξεις είναι σχεδόν βέβαιο  ότι δεν θα μπορέσουν να επανέλθουν στις αγορές  προκαλώντας με αυτόν τρόπο προβλήματα ρευστότητας στην οικονομία. Πρέπει  να  σημειωθεί ότι τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα αν σκεφτεί κανείς  ότι σημαντικός αριθμός μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζικών ομίλων (UBI Banca, Intessa Sanpaolo, Commerzbank κ.α.) προτίθενται να αναζητήσουν από τις κεφαλαιαγορές κεφάλαια  έτσι ώστε να ενισχύσουν την κεφαλαιουχική τους βάση και να ανταποκριθούν στις προϋποθέσεις της Βασιλείας 3.

Τα προβλήματα του τραπεζικού συστήματος είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσουν μια συστημική κρίση με την μαζική απόσυρση των καταθέσεων και την κατάρρευση τραπεζών. Γεγονός  που θα προκαλέσει τραπεζικό πανικό και θα εξασθενίσει ακόμα περισσότερο τις ελληνικής τράπεζες. Το όλο σκηνικό μοιάζει με παιχνίδι με την φωτιά διότι ο τραπεζικός πανικός μπορεί να πυροδοτήσει ανεξέλεγκτες καταστάσεις στην ελληνική κοινωνία. Τα ασφαλιστικά ταμεία είναι μια άλλη παράμετρος που θα πλήξει η αναδιάρθρωση των ομολόγων μια και ένα σημαντικό μέρος των εισροών τους προέρχεται είτε από την ρευστοποίηση των ομολόγων είτε από τα κουπόνια.

Στην συνέχεια πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η ελληνική οικονομία χρηματοδοτεί ένα σημαντικό μέρος του δημοσιονομικού της ελλείμματος με δανειακά κεφάλαια από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Η αναδιάρθρωση του χρέους με οποιαδήποτε μορφή μπορεί να επιφέρει μια σημαντική χρονική απομάκρυνση της Ελληνικής Δημοκρατίας από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Ετσι στην περίπτωση της αναδιάρθρωσης του χρέους θα υποχρεωθεί η Ελληνική Κυβέρνηση να ισοσκελίσει άμεσα τον κρατικό προϋπολογισμό με οριζόντιες περικοπές ελαστικών και ανελαστικών δαπανών.

Πρέπει να τονιστεί ότι σημαντικό μέρος των παραπάνω συνεπειών εξαρτώνται από την σύνθεση του χρέους. Η περίπτωση του ελληνικού χρέους είναι ξεχωριστή διότι το 90%   είναι ομόλογα σταθερού επιτοκίου σε ευρώ και τα δάνεια έχουν συναφθεί σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο. Επίσης μεγάλο μέρος του χρέους είναι συγκεντρωμένο σε περιορισμένο αριθμό χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Όπως και έχει όμως γίνεται κατανοητό από τα παραπάνω ότι τα οφέλη της αναδιάρθρωσης του χρέους στην συγκεκριμένη στιγμή θα εξανεμιστούν πολύ σύντομα  και σύντομα επίσης τα spreads θα επανέλθουν στις 1000 μ.β. Θα έχουμε επανέλθει λοιπόν στην πρότερη κατάσταση, ίσως και σε χειρότερη, έχοντας όμως  πλήξει αμετάκλητα την αξιοπιστία της ελληνικής οικονομίας.