Ενας Χρόνος Μνημόνιο

..Συνέντευξη στον Θ. Πασχάλη στην Εφημερίδα Παρασκευή και 13

Εν αρχή ην η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Η αναδιάρθρωση του χρέους είναι η μόνη εφικτή λύση?

Μετά από ένα χρόνο περίπου εφαρμογής του μνημονίου και των πολιτικών δημοσιονομικής σταθεροποίησης βλέπουμε την ελληνική οικονομία να έχει εισέλθει σε μια δύνη ύφεσης και ελλειμμάτων. Η  μακροοικονομική  εικόνα   της ελληνικής οικονομίας είναι σαφώς χειρότερη από ότι ένα χρόνο πριν.  Η κατάσταση αυτή αποτέλεσε μια δυσάρεστη έκπληξη για όλους, πάνω απ’ όλα όμως  έπληξε ανεπανόρθωτα  το αλάθητο των πολιτικών του μνημονίου και την ιδέα ότι αποτελεί μονόδρομο. Σήμερα η ελληνική κοινωνία βιώνει ένα δυσανάλογο μεγάλο κόστος για μικρό αποτέλεσμα.  Η αχίλλειος πτέρνα αυτών των πολιτικών είναι η παντελής έλλειψη αναπτυξιακού προσανατολισμού.

Οι δημόσιες συζητήσεις για την αναδιάρθρωση του χρέους αναμφισβήτητα είναι επιβλαβής για την ελληνική οικονομία. Από την άλλη μεριά αντιλαμβανόμαστε ότι η διαχείριση του χρέους είναι εξαιρετικά πιο δύσκολη υπόθεση απ ότι φανταζόμασταν ένα χρόνο πριν. Γι’ αυτό καλό είναι να επικεντρωθούμε στο πώς πρέπει να γίνει η αναδιάρθρωση  και όχι αν πρέπει να γίνει.

Αυτό στο οποίο πρέπει να αναφερθούμε έχει να κάνει με την προετοιμασία της αναδιάρθρωσης του χρέους. Πρέπει να ξέρουμε ότι μια αναδιάρθρωση μπορεί να έχει καταστροφικά αποτελέσματα για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία στην περίπτωση που δεν προετοιμαστεί κατάλληλα. Θέλω να ελπίζω ότι θα προηγηθεί της αναδιάρθρωσης η κατάλληλη προετοιμασία του τραπεζικού συστήματος και οι κατάλληλες αυξήσεις του μετοχικού κεφαλαίου. Στην συνέχεια πρέπει να εξετάσουμε τις επιπτώσεις στα ασφαλιστικά ταμεία και την δυνατότητα επιβίωσή τους. Το σίγουρο είναι ότι δεν μπορούμε να ανοίξουμε μια σοβαρή συζήτηση για την αναδιάρθρωση αν δεν έχουμε πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση δεν θα πείσουμε τους δανειστές και αυτούς που θα προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ότι δεν θα επακολουθήσει και μια άλλη αναδιάρθρωση. Ξέρετε οι υποτιμήσεις και οι αναδιαρθρώσεις του χρέους πρέπει να γίνονται σε μια εποχή αυξημένης αξιοπιστίας για να λειτουργήσουν προσθετικά. Επιβεβαίωση του παραπάνω κανόνα είναι ότι από τις οκτώ υποτιμήσεις που έγιναν μεταπολεμικά μόνο δύο είχαν θετικά αποτελέσματα του 1953 επί Μαρκεζίνη και του 1998 επί Παπαντωνίου.

Που πάσχει το δημοσιονομικό πρόγραμμα και που πρέπει να δοθεί βάρος με βάση το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα εξυγίανσης

 Ένα χρόνο τώρα η δημόσια συζήτηση και η οικονομική πολιτική βρίσκονται παγιδευμένη αποκλειστικά στην εφαρμογή των πολιτικών του μνημονίου και στην κατοπινή διαχείριση των κοινωνικών κρίσεων που απορρέουν από αυτή την πολιτική. Χρειάζεται άμεσα και ένας άλλος πυλώνας αυτός της οικονομικής ανάπτυξης. Στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα απαιτείται ένας μεγαλύτερος ρεαλισμός για τις οικονομικές προβλέψεις. Πάνω απ όλα όμως να αντιληφθούμε ότι υπάρχει κίνδυνος να εισέλθει η ελληνική οικονομία σε έναν φαύλο κύκλο ελλειμμάτων-ύφεσης. Μαζί με τις ρεαλιστικές προβλέψεις χρειάζονται και ρεαλιστικές πολιτικές έτσι ώστε να πείθουν τόσο τους έλληνες πολίτες αλλά  και τις αγορές ότι μπορούμε να διαχειριστούμε το δημόσιο χρέος και είμαστε γνώστες των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας.

 

Δυστυχώς η ελληνική οικονομία δεν φαίνεται να έχει στην διάθεση της αυτόματους μηχανισμούς εξόδου από την κρίση και την ύφεση. Αν δεν υπάρξει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα κρατικών παρεμβάσεων υπάρχει ο κίνδυνος να εισέλθουμε σε μια μακροχρόνια ύφεση.

Η κρίση ποια κοινωνικά στρώματα έχει επηρεάσει αρνητικά και αν έχει αυξήσει το ποσοστό φτώχιας. Ποιες κατηγορίες πληθυσμού μπαίνουν στον κατάλογο του ποσοστού φτώχειας.

Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ζητούν εγγυημένο κατώτατο εισόδημα

Δεν νομίζω  ότι υπάρχει κάποιος που να μην έχει επηρεαστεί από την κρίση. Βλέπουμε μια κατακόρυφη μείωση του βιοτικού επιπέδου και αναπόφευκτα η συρρίκνωση του δημόσιου τομέα θα προκαλέσει μια αύξηση της ανεργίας. Σε όλη αυτή την συζήτηση το ανησυχητικό είναι ότι στα μεταξύ των ανθρώπων που ζούν κάτω από το όριο της φτώχιας συμπεριλαμβάνονται και εργαζόμενοι αλλά και συνταξιούχοι. Η οικονομική συγκυρία θα πλήξει δυσανάλογα  τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και  σημαντικό αριθμό των ελευθέρων επαγγελματιών. Επομένως το δίχτυ της κοινωνικής προστασίας πρέπει να απλωθεί σε ένα μεγάλο μέρος των συνανθρώπων μας.  

Οσον αφορά για την πρόταση του εγγυημένου εισοδήματος στην παρούσα φάση καλό θα ήταν η οποιαδήποτε πρόταση με δημοσιονομικό κόστος να συνοδεύεται και από την αντίστοιχη πρόβλεψη ανεύρεσης της δαπάνης  διαφορετικά πρόκειται για εμπόριο ελπίδας. Το κοινωνικό κράτος στην Ελλάδα έχει καταρρεύσει και  φοβάμαι ότι θα χρειαστεί αρκετός χρόνος πριν επανέλθει

Πολύς λόγος γίνεται για τις κοινωνικές παροχές (στοχευμένες επιλογές με βάση τα εισοδηματικά και περιουσιακά στοιχεία) θα αποτελέσει   αυτή η λύση

Έχω υπόψη μου μελέτες που δείχνουν ότι μετά από τις κοινωνικές παρεμβάσεις του κράτους επέρχονται μόνο οριακές βελτιώσεις στους κοινωνικούς δείκτες. Ένας γραφειοκρατικός κυκεώνας περιορίζει την αποτελεσματικότητα των κοινωνικών δαπανών. Τα ελαστικά κριτήρια επιλογής καθώς και οι πλημμελής έλεγχοι των κοινωνικών παροχών  οδήγησαν σε μια τραγική αναποτελεσματικότητα. Αρα είναι  λογικό ιδιαίτερα σε περιόδους δημοσιονομικής κρίσης να συνδέονται οι κοινωνικές παροχές με τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.