Ιεράρχη των μέτρων για την αντιμετώπιση της Ύφεσης

Οι εκτιμήσεις για την ύφεση του 2020 ποικίλλουν και είναι φυσιολογικό. Οι απρόβλεπτοι παράγοντες είναι πολλοί με κυριότερο το ενδεχόμενο επανεμφάνισης του ιού τον Φθινόπωρο. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να ετοιμαζόμαστε για μια μείωση του ΑΕΠ που θα πλησιάζει το 20%. Κατά αντιστοιχία   η  ανάκαμψη της επόμενης χρονιάς, του 2021, θα εξαρτηθεί από τον τρόπο αντίδρασης  κατά τη διάρκεια της κρίσης καθώς και από τα απρόβλεπτα συμβάντα.

Όπως και να έχει αυτά τα μακρο μεγέθη που καταγράφονται  είναι πρωτόγνωρα ακόμα και για την ελληνική οικονομία. Το πρόβλημα είναι ότι οι βαθμοί ελευθερίας της Ελλάδας είναι περιορισμένοι και η αντίδραση του οικονομικού επιτελείου υπόκειται σε πολλούς εμπόδια.    Το χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό, η επίτευξη δημοσιονομικών στόχων, η εξάντληση του αποθέματος της εσωτερικής υποτίμησης και άλλα πολλά είναι ορισμένα μόνο εμπόδια που περιορίζουν την φαρέτρα  της αντι-υφεσιακής πολιτικής. Δεδομένης λοιπόν της κατάστασης θα πρέπει οι παρεμβάσεις να καθοδηγούνται από τον κανόνα των μεγαλύτερων πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων. Με άλλα λόγια χρειάζεται να γίνει μια ιεράρχηση του πιθανού αποτελέσματος που έχουν τα μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας.     Η ιεράρχηση και οι  προτεραιότητες των δράσεων πρέπει να ακολουθήσουν την απόδοση των πολλαπλασιαστών στην ελληνική οικονομία. Το μεγαλύτερο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα το έχουν οι  δημόσιες επενδύσεις, ακολουθούν η  κατανάλωση, οι μεταβιβαστικές πληρωμές, οι άμεσοι φόροι και τέλος οι έμμεσοι φόροι.   Αξίζει να σημειωθεί ότι σε σχετική μελέτη που υλοποιήσαμε το 2013 για λογαριασμό του Υπ. Ανάπτυξης εκτιμήσαμε τον πολλαπλασιαστή των δημοσίων επενδύσεων στο 2 αρκετά μεγαλύτερο από τον αντίστοιχο των μεταβιβαστικών πληρωμών. Το πρόβλημα είναι ότι τα αποτελέσματα των δημοσίων επενδύσεων  (η εκδήλωση των οποίων απαιτεί   μεγαλύτερο  χρονικό διάστημα) ‘’ζυγίζουν’’ λιγότερο στην παλάντζα της πολιτικής από τα αποτελέσματα των μεταβιβαστικών πληρωμών.