Με την
τρέχουσα κρίση παρουσιάστηκε πρόβλημα οικονομικής δεοντολογίας αλλά και πρόβλημα οντολογίας. Με
άλλα λόγια έπρεπε να διορθώσουμε και τις
πολιτικές αλλά και να αποσαφηνίσουμε τους οικονομικούς όρους που
χρησιμοποιούσαμε. Για παράδειγμα είχαμε μάθει ότι οικονομική ανάπτυξη είναι η
διόγκωση του κράτους. Σημειώσαμε κάποια πρόοδο και τώρα εμπεδώθηκε ότι η
οικονομική ανάπτυξη συνδέεται περισσότερο με την επιχειρηματικότητα και τις
ιδιωτικές επενδύσεις. Στην κατανόηση κάποιων άλλων όρων όμως δεν φαίνεται να
σημειώθηκε η ίδια πρόοδος. Για παράδειγμα
θεωρήσαμε ότι η αναδιάρθρωση του χρέους συνεπάγεται αυτόματα και μείωση
του χρέους. Μετά από σύντομο χρονικό διάστημα καταλάβαμε ότι αυτό δεν είναι
απαραίτητο, τουλάχιστον στην ελληνική περίπτωση.
Σ αυτό τον οντολογικό προβληματισμό είναι καιρός να ορίσουμε και τι ορίζουμε
έξοδο από την κρίση. Αξιολογώντας τις τελευταίες αναφορές που εμπλουτίζουν τον
δημόσιο διάλογο τον τελευταίο καιρό έχω την εντύπωση πως έξοδος από την κρίση
εννοούμαι την αύξηση των χρηματιστηριακών δεικτών, την μείωση των spreads, τις
θετικές αναφορές του διεθνούς οικονομικού τύπου, τα εύσημα από ευρωπαίους αξιωματούχους
και την επίτευξη δημοσιονομικού ισοσκελισμού. Σύμφωνα με το ίδιο σκεπτικό όλα
αυτά ίσως οδηγήσουν την ελληνική οικονομία να μπορέσει το 2014 να
πραγματοποιήσει μια περιορισμένη έκδοση βραχυχρόνιων ομολόγων και έτσι να
επανακάμψει μερικώς στις χρηματαγορές.
Ας πάμε λίγα
χρόνια πιο πίσω θα δούμε ότι βασικός
λόγος υπαγωγής της Χώρας στο μνημόνιο ήταν η αδυναμία της να εξυπηρετήσει τα χρέη της και η τραγική
έλλειψη ανταγωνιστικότητας που μεταφραζόταν σε στα δίδυμα ελλείμματα, ανεργία,
αποβιομαχάνιση κ.λ.π. Επομένως η έξοδος από την κρίση σημαίνει ότι θεραπεύονται
αυτά τα προβλήματα και πλέον ανοίγει ένας ενάρετος κύκλος για την ελληνική
οικονομία. Με άλλα λόγια έξοδος από την κρίση σημαίνει επιστροφή της οικονομίας
στις χρηματαγορές αλλά κυρίως βελτίωση
των θεμελιωδών στοιχείων της ελληνικής οικονομίας έτσι ώστε να μην
εμφανιστεί ξανά η υπερχρέωση. Δηλαδή ο ενάρετος κύκλος και η έξοδος από την
κρίση σημαίνει αύξηση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, αύξηση των ξένων άμεσων
επενδύσεων και της ανταγωνιστικότητας, αύξηση των εξαγωγών και υποκατάσταση των εισαγωγών, αύξηση της
παραγωγικότητας, δημιουργία θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, μείωση των
ελλειμμάτων του ασφαλιστικού συστήματος. Σημαίνει αύξηση των παραγγελιών και του δείκτη μεταποίησης, της βιομηχανικής παραγωγής και του βαθμού χρησιμοποίησης εργοστασιακού
δυναμικού. Επομένως όταν συζητάμε για την έξοδο από την κρίση το λογικό ερώτημα
που προκύπτει είναι αν έχουν μεταβληθεί προς το ευνοϊκότερο οι παραπάνω δείκτες
έτσι ώστε να μας επιτρέπουν να
αισιοδοξούμε σε τέτοιο βαθμό έτσι ώστε να προδιαγράφουμε και τον χρόνο
αναστροφής της ύφεσης. Στην περίπτωση όμως που δεν έχουμε κάποια βελτίωση στους
παραπάνω δείκτες και τεκμηριώνουμε την εκστρατεία αισιοδοξίας αποκλειστικά
στους χρηματιστηριακούς δείκτες τότε θα έχουμε ένα ακόμη deja vu των οικονομικών εξελίξεων με την
ακολουθούμενη απογοήτευση να εγκαθίσταται για άλλη μια φορά στην ελληνική
κοινωνία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Με ενδιαφέρει η άποψή σας