Αλλαγές στην ΟΝΕ. Mήπως είναι αργά;

O Covid-19 κατάφερε να πλήξει καίρια την  ΕΕ και  να μετατρέψει μια συγκυριακή κρίση σε διαρκείας  αναδεικνύοντας  τις θεσμικές  ατέλειες. Ο καταλύτης  αυτή την φορά λέγεται Ιταλικό χρέος. Τα 2,4 τρις εξωτερικού χρέους και το κολοσσιαίο πρόγραμμα ενίσχυσης της ιταλικής οικονομίας  εμποδίζει την οποιαδήποτε συζήτηση για μια  συμβατική λύση. 

Oι θέσεις  του Eurogroup  απορρίπτουν την   λύση οποιασδήποτε αμοιβαιοποίησης του χρέους και κατ’ επέκταση τα  corona bonds διότι  στην υφιστάμενη δομή της ΕΕ δεν μπορούν να  εκδοθούν covid-19 bonds χωρίς να αυξηθούν οι  αποδόσεις των γερμανικών και άλλων χωρών (εταιρικών και κρατικών) ομολόγων. Αντιπροτείνει ένα χρηματοδοτικό σχήμα δανείων με προϋποθέσεις και μνημόνια δεδομένου ότι η δανειοδότηση   συνοδεύεται με βασικούς όρους εφαρμογής των μέτρων του συμφώνου σταθερότητας.

Το ερώτημα που προκύπτει για την Ιταλία  είναι αν  μπορεί μια οικονομία που συμμετέχει στο G-8,  θεμελιωτής της ΕΕ να δεχτεί χρηματοδότηση συνοδευόμενη από   μνημόνιο. Ακόμα όμως και αν παρακάμψουμε το παραπάνω δίλλημα   και μπορέσουν αυτοί οι πόροι να διοχετευθούν στις οικονομίες ανακύπτει το πρόβλημα της επάρκειας των πόρων. Ας σημειωθεί ότι με πολύ συντηρητικούς  υπολογισμούς η ΕΚΤ κάνει λόγο  για ανάγκη χρηματοδότησης 1,5 τρις. Από την άλλη μεριά προκύπτει το ερώτημα αν είναι εφικτό οι γερμανοί και ολλανδοί φορολογούμενοι να πληρώσουν την διάσωση της Ιταλικής οικονομίας χωρίς εγγυήσεις αποπληρωμής. Η αδυναμία εξεύρεσης λύσης  σε όλα τα παραπάνω   φοβάμαι  ότι μπορεί να κάνει  το Italexit μονόδρομο.

 Σε αυτό το πλαίσιο η  λύση στο αδιέξοδο θα μπορούσε να έχει  προκύψει αν υπήρχαν οι κατάλληλοι θεσμοί αντιμετώπισης των προβλημάτων διαχείρισης του χρέους και  η ΕΕ δεν είχε απολέσει την ευκαιρία υιοθέτησης σημαντικών αλλαγών στην δομή της με την αφορμή της ελληνικής κρίσης χρέους.  Η χαμένη ευκαιρία των σημαντικών αλλαγών και της εγκαθίδρυσης κατάλληλων θεσμών στην ΕΕ ήταν η περίοδος της ελληνικής κρίσης χρέους. Δυστυχώς σε αυτή την περίοδο όπου έπρεπε να ανοίξει μια ουσιαστική συζήτηση για τις θεσμικές αλλαγές λειτουργίας αυτή η συζήτηση  παρεμποδίστηκε, ευτελίστηκε και χλευάστηκε. Στην Ελλάδα οι συγκατανευσίες των μη αλλαγών   σε συνεργασία με τα ΜΜΕ (εδώ πρέπει να αναφερθώ στην εξαίρεση της Real news που επανειλημμένως φιλοξένησε ανάλογες θέσεις και απόψεις) νόμιζαν ότι προσέφεραν φιλο ευρωπαικές υπηρεσίες  απαγορεύοντας και λοιδορώντας την ‘άλλη’ άποψη. Και πίστευαν με αυτόν τον τρόπο ότι διαφύλατταν το ευρωπαϊκό όραμα. Η υποστήριξη των  μονομερών απόψεων γινόταν με τέτοια δριμύτητα που οποιαδήποτε αμφισβήτηση της κυρίαρχης άποψης ισοδυναμούσε με την άποψη των εχθρών του Έθνους. Με εμφανή την αδιαλλαξία και την αλαζονεία    παρατεταμένα αγνόησαν τους οικονομικούς νόμους και τους νόμους των αγορών. Σήμερα αποδεικνύεται ότι  δυστυχώς το μόνο που κατάφεραν με αυτό τον τρόπο ήταν  να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις διάλυσης της Ευρωζώνης. Τότε, από την δοκιμασία της  ελληνικής κοινωνίας και των προβληματικών μνημονίων καθώς  και του PSI  θα μπορούσε να προκύψει μια ευκαιρία για την προβολή των αλλαγών. Ας αναλογιστεί κανείς πόσο διαφορετικά ήταν τα πράγματα στην ευρωζώνη. Εκείνη την   περίοδο 2010-2012 δεν υπήρχε Brexit,  το συνολικό χρέος των χωρών της Ευρωζώνης ανήρχετο στο 67% του ΑΕΠ, η αγορά ομολόγων βρισκόταν σε φάση ύφεσης και  καμία μεγάλη οικονομία δεν απειλείτο με κατάρρευση.  Τότε μπορούσαν και έπρεπε να γίνουν πολλά δυστυχώς δεν έγιναν τώρα πρέπει να απολογηθούν αυτοί που τα απέτρεψαν.