H υιοθέτηση των κριτηρίων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (δημοσιονομικό έλλειμμα και χρέος) καθώς και του κριτηρίου του πληθωρισμού έπαιξαν τον ρόλο των Εννέα Εντολών για την ΟΝΕ με κυρίαρχο στόχο τον μακροχρόνιο έλεγχο του χρέους της ευρωζώνης και την νομισματική σταθερότητα. Χωρίς να αναιρεί κανείς το γεγονός ότι η δημοσιονομική και νομισματική πειθαρχία ήταν και είναι το ζητούμενο για την ελληνική οικονομία η υιοθέτηση στερεοτύπων στερεί την απαραίτητη προσαρμοστικότητα στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής.
Τόσο το κριτήριο του δημοσιονομικού ελλείμματος όσο και αυτό του χρέους και του πληθωρισμού ίσχυσαν για όλες τις οικονομίες της ΟΝΕ ανεξάρτητα από τις συνθήκες που επικρατούσαν σε κάθε μια. Συγκεκριμένα τα παραπάνω κριτήρια εξαρτώνται από τις επιμέρους συνθήκες και τις ελαστικότητες που επικρατούν στην αγορά προϊόντων εργασίας και κεφαλαίου. Χρειάστηκε να δοκιμαστεί η ευρωπαϊκή οικονομία από μια σημαντική κρίση για να αρχίσουμε να συζητάμε ότι ο τύπος της πολιτικής one size fits all ίσως να χρειάζεται αναθεώρηση ιδιαίτερα σε περιόδους ύφεσης.
΄Eχει ενδιαφέρον να επισημανθεί ότι στα μέσα της δεκαετίας του 1990 όταν σχεδιάζονταν τα παραπάνω κριτήρια η προβλεπόμενη ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ για την ευρωζώνη ανέρχονταν στο 5%. Με 5% προβλεπόμενη ανάπτυξη η διατηρησιμότητα του επιπέδου του χρέους στο 60% απαιτεί το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος να είναι 3%. Με αυτόν τον απλό τρόπο προέκυψε το κριτήριο του 3% χωρίς καμία θεωρητική ή εμπειρική τεκμηρίωση για τις οικονομίες που θα λάμβανε χώρα. Αξίζει να αναφερθεί ότι η ελληνική οικονομία προσπαθεί να υιοθετήσει ένα κριτήριο που ποτέ τα τελευταία χρόνια δεν μπόρεσε να ικανοποιήσει πραγματικά. Σήμερα οι προβλέψεις για ρυθμούς ανάπτυξης 5% αποτελούν τουλάχιστον μια ουτοπία. Παράλληλα οι βασικοί πυλώνες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος όπως η αποφυγή εφαρμογής εθνικών πολιτικών, κλαδικών ενισχύσεων και προστατευτισμών κρούονται. Επομένως, θα ήταν λογικό να συζητήσουμε και την αναθεώρηση του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης.
Σε μια εποχή ύφεσης και συρρίκνωσης του ιδιωτικού τομέα ο δημόσιος είναι εκείνος που μπορεί να λειτουργήσει μοχλευτικά στην οικονομία. Η εμμονή στην δημοσιονομική πειθαρχία απλά θα παρατείνει το χρονικό διάστημα της κρίσης ακόμα και αν επιλυθούν τα προβλήματα ρευστότητας της οικονομίας.
Ενδεικτικές είναι οι προβλέψεις για την μεταβολή του ΑΕΠ το 2009 στις κύριες οικονομίες της ευρωζώνης.
Υπάρχει βέβαια ο αντίλογος ότι η αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος θα προκαλέσει αύξηση του δημοσίου χρέους. Το επιχείρημα αυτό μπορεί να αναιρεθεί από τον αναπτυξιακό προσανατολισμό της δημοσιονομικής πολιτικής και της ενίσχυσης των επενδύσεων. Σ’ αυτή την περίπτωση μέσω του δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή και της τόνωσης της οικονομίας η αύξηση του χρέους σε δεύτερο χρόνο θα είναι μικρότερη από την αύξηση του ΑΕΠ έτσι ο λόγος χρέος προς ΑΕΠ θα μειώνεται.
Το επόμενο επιχείρημα για την αποφυγή των δημοσιονομικών ελλειμμάτων σχετίζεται με τις πληθωριστικές πιέσεις που μπορεί να επιφέρει. Πιστεύω ότι ο πληθωρισμός είναι αυτό που ακριβώς που χρειάζεται η ελληνική οικονομία σε αυτή την φάση. Αντιμετωπίζοντας το φάσμα του αποπληθωρισμού και δεδομένης της υπερχρέωσης των νοικοκυριών ένα λογικό επίπεδο πληθωρισμού θα μπορούσε να λειτουργήσει ανακουφιστικά.
Σχετικά με τα spreads των ελληνικών ομολόγων πρέπει να αναφερθεί ότι στις διεθνείς χρηματαγορές αξιολογείται η συνολική δανειοληπτική ικανότητα της χώρας, η ικανότητά της να αποπληρώσει το υφιστάμενο χρέος καθώς και οι ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας. Ακόμα και από τους οίκους αξιολόγησης το σύστημα αξιολόγησης της κάθε οικονομίας είναι αρκετά πολυπαραμετρικό και δεν εξαρτάται αποκλειστικά από το δημοσιονομικό έλλειμμα. Αρκεί να αναφερθεί ότι την περίοδο 1998-2000 την περίοδο που ελληνική οικονομία προετοιμαζόταν για την ένταξή της στην ΟΝΕ και το δημοσιευμένο δημοσιονομικό έλλειμμα ανήρχετο στο 3% τα spreads ανέρχονταν στις 400 μ.β. Ενώ καθ΄ όλη την διάρκεια της δεκαετίας του 1990 τα spreads κινήθηκαν από 1500 μ.β. το 1993 έως 50 μ.β. το 2000.
Το τελευταίο επιχείρημα σχετίζεται με το αποτέλεσμα το οποίο στην διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ως crowding out. Σύμφωνα με αυτό το δημοσιονομικό έλλειμμα θα οδηγήσει τον δημόσιο τομέα στην έκδοση ομολόγων με αποτέλεσμα να εκτοπίσει τα εταιρικά ομόλογα και έτσι να πληγούν οι ιδιωτικές επενδύσεις και η επιχειρηματικότητα. Λαμβάνοντας κανείς υπόψη την σημαντική συρρίκνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας σήμερα μπορούμε να ισχυριστούμε ότι δεν υφίσταται κίνδυνος διαγκωνισμού μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Δημοσιεύτηκε στον capital.gr
Δημοσιεύτηκε στον capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Με ενδιαφέρει η άποψή σας